"Part-time Chairman
Full-time Father"
- Nguyen Quoc Trung -

Lợi thế thương mại và cách tăng lợi thế thương mại

Oct 3 / NQT

1. 1. LỢI THẾ THƯƠNG MẠI (GOODWILL) LÀ GÌ? 

  • Lợi thế thương mại là khoản không được hạch toán trong giá trị sổ sách ví dụ như: danh sách khách hàng, các mối quan hệ thương mại, danh tiếng, kỹ năng quản lý, công nghệ đặc biệt.... Nếu một công ty khác muốn mua công ty của bạn, thì lợi thế thương mại chính là khoản mà người mua phải trả thêm ngoài giá trị tài sản ghi chép trên sổ sách. Dễ hiểu hơn thì lợi thế thương mại là phần chênh giữa giá mua thực tế và giá trị công ty dựa trên giá trị sổ sách (Book Value)

  • Lợi thế thương mại (goodwill) chỉ xuất hiện trên báo cáo tài chính của công ty đi mua công ty khác.
    Để giúp bạn hình dung kỹ hơn, NQT có trích 1 ví dụ khi KIDO tiến hành mua kem Wall's của Unilever năm 2003. Lợi thế thương mại (goodwill) chỉ xuất hiện trên báo cáo tài chính của công ty đi mua công ty khác.

Từ đây, bạn có thể thấy, cụ thể lợi thế thương mại là một tài sản vô hình không dễ định lượng được. 

  • Nó hiện hữu ở giá trị thương hiệu của công ty, cơ sở khách hàng vững chắc, tài sản độc quyền, sở hữu trí tuệ, quan hệ khách hàng, quan hệ nhân viên, quan hệ điểm bán và công nghệ độc quyền....
  • Lợi thế thương mại được tính bằng cách lấy giá mua của một công ty và trừ đi phần chênh lệch giữa giá trị thị trường hợp lý của tài sản và nợ phải trả.
  • Lợi thế thương mại khác với hầu hết các tài sản vô hình khác là có thời hạn sử dụng vô thời hạn, trong khi hầu hết các tài sản vô hình khác có thời gian hữu dụng hữu hạn. 

2. Công thức tính và hạn chế của lợi thế thương mại

Việc định giá lợi thế thương mại không có công thức chung mang tính chất chủ quan, nó phụ thuộc vào quá trình trao đổi giữa bên mua vào bên bán. Đây cũng chính là 1 điểm hạn chế, gây khó khăn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa có kinh nghiệm khi tiến hành thương lượng mức giá phù hợp (có thể định giá quá cao hoặc quá thấp khiến ảnh hưởng đến tiến độ của thương vụ)

Sau các thương vụ thành công, ta có thể dùng công dưới đây biết được định giá thương mại trong các thương vụ M&A:
Lợi thế thương mại = P – (A - L)
Trong đó:
– P: là giá mua 
– A: là giá trị thị trường hợp lí của tài sản
– L: là giá trị thị trường hợp lí của các khoản nợ
Ví dụ: Câu chuyện Kido mua công ty Cổ phần Dầu thực vật Tường An  

Lợi thế thương mại mà KIDO phải ghi nhận trong báo cáo tài chính khi mua công ty Tường An là: 

1.014,94 - 299.824 = 715,116 (tỷ đồng)
Lưu ý: Lợi thế thương mại cũng sẽ có thể có giá trị dương hoặc âm. Nếu giá trị thương mại âm thì đó có thể là do lợi thế thương mại là giá trị của các bản quyền, công nghệ độc quyền,... Lợi thế thương mại âm nghĩa là bên mua đã mua được công ty mục tiêu với giá hời. 

3. Các cách tăng lợi thế thương mại 

3.1 Thường xuyên thống kê kết quả đem lại của lợi thế thương mại 

Thống kê càng sớm thì càng phản ánh đúng giá trị lợi thế thương mại của bạn. Bạn càng có căn cứ, lợi thế đàm phán với công ty mua khi đưa ra 1 mức giá. NQT lấy ví dụ gần gũi nhất để bạn hình dung rõ hơn: tài khoản quảng cáo chẳng hạn, bạn đã đổ rất nhiều tiền vào đó, tài khoản rất khỏe bất chấp bão bùng và đang được support riêng hay là các trang thương mại điện tử của doanh nghiệp thường xuyên đứng TOP... 
Hãy thống kê các lợi thế thương mại của bạn từ sớm, bởi khi đàm phán mua bán, nếu bạn không đưa được bằng chứng thì tất cả đều là cảm tính. 

3.2 Dùng phương pháp định giá phù hợp với doanh nghiệp 

NQT đã chia sẻ các phương pháp định giá phù hợp trong nội dung Định giá doanh nghiệp. Bạn đọc có đọc thêm tại đây. 

Sử dụng phương pháp định giá phù hợp khi đó doanh nghiệp của bạn sẽ có giá trị cao nhất. Ví dụ như The coffee house, định giá dựa trên phương pháp dòng tiền trên vốn chủ sở hữu thành công định giá hơn 50 triệu USD nmặc dù theo bảng thống kê kết quả kinh doanh: trong 4 năm cực thịnh, The Coffee House liên tiếp lỗ lũy kế, nhưng dòng tiền vẫn phát triển mạnh, có độ tăng trưởng cao. Vậy nên, nếu như bạn sử dụng phương pháp định giá không phù hợp, rất dễ rơi vào trường hợp bán rẻ công ty mà không biết.  

3.3 Tìm ra lý do họ muốn mua công ty của bạn  

Ví dụ vẫn trong thương vụ Kido mua lại kem Wall's, đội ngũ kỹ thuật, quan hệ với nhân viên và hệ thống phân phối không có nằm trong giá trị sổ sách. Nhà máy nằm có thể đang khấu hao gần hết trên sổ sách nhưng thực tế vẫn rất có giá trị. Khi biết được ký do họ muốn mua công ty của bạn, bạn cũng sẽ tìm được cách bán lợi thế thương mại với giá tốt nhất.   

Trên đây là toàn bộ các nội dung cơ bản về "Lợi thế thương mại". Nếu như bạn có thắc mắc có thể để lại bình luận trực tiếp dưới blog hoặc thảo luận hỏi đáp về các chuyên đề này tại Group kín "Quản trị tài chính doanh nghiệp"  

Created with