REV-1st vs UNICORN : 2 mô hình tài chính cho doanh nghiệp định hướng IPO

Sep 28 / NQT
(Các buổi đào tạo, tư vấn tại Hà Nội về IPO/ Listing của Ông Nguyễn Quốc Trung, chủ tịch HĐQT công ty cổ phần đầu tư CFM - Mã chứng khoán CFM - thường được tổ chức trong một không gian ấm cúng và kín đáo tại căn Penthouse CFM Nirvana, một tài sản sở hữu bởi công ty CFM)
Hai khái niệm REV-1st và UNICORN được giải thích dưới đây được áp dụng trong bối cảnh hẹp là cộng đồng học viên và các khách hàng được Nguyễn Quốc Trung đào tạo tư vấn IPO, Niêm yết giai đoạn sau năm 2021 (khi Luật chứng khoán mới được áp dụng), vì thế chúng không phải là một định nghĩa phổ biến.
Các khái niệm này có thể trùng hoặc đối lập với các định nghĩa truyền thống được nhắc đến trên báo chí hoặc bởi các chuyên gia khác, người đọc tự cân nhắc và ứng dụng vào thực tế doanh nghiệp của mình.
UNICORN là gì?
Unicorn là mô hình doanh nghiệp tăng vốn điều lệ liên tục tạo ra thặng dư vốn cổ phần siêu lớn, thổi giá cổ phiếu siêu cao bằng cách cung cấp dịch vụ hoàn toàn miễn phí cho một số lượng người sử dụng siêu đông. Facebook, Twitter, Zalo,… là những mô hình unicorn. Thuật ngữ này được tạo ra bởi nhà đầu tư mạo hiểm Aileen Lee vào năm 2013. Bà sử dụng hình ảnh sinh vật thần thoại là con ngựa độc giác (unicorn), hay còn gọi là kỳ lân. Loài này có đầu và mình như ngựa, chân trước như chân sơn dương và đuôi như đuôi sư tử, râu như râu dê. Mỗi unicorn có một cái sừng dài, mọc xoắn ngay giữa trán. Theo truyền thuyết, unicorn có đôi cánh có thể tung bay trên bầu trời, là một sinh vật kiên cường, không biết sợ hãi, nhanh nhẹn và mạnh mẽ.
Triết lý của mô hình kinh doanh unicorn là khi tôi có một cộng đồng siêu đông, tôi có thể bán quảng cáo và gian hàng, chẳng hạn như Lazada, Tiki.vn,… Đó là lý do vì sao, người sử dụng mô hình unicorn này đều được miễn phí. Người dùng Facebook, Zalo, Viber, WeChat, Instagram là miễn phí, họ không phải trả bất cứ chi phí nào cho đến khi họ chạy quảng cáo sản phẩm của mình. Đó là lý do vì sao các mô hình này thường phải “đốt tiền” cho đến khi họ có số lượng người dùng siêu khủng. Mô hình unicorn bùng nổ và thu hút sự chú ý cực lớn của nhà đầu tư từ năm 1990 đến năm 2005. Những doanh nghiệp unicorn được săn đón trên thị trường đầu tư thế giới như Google, Yahoo, Tumblr,… Nhưng sau một giai đoạn, mô hình này bắt đầu chứa đựng nhiều rủi ro, vì có hàng vạn unicorn chưa kịp bay đã chết. Vì mô hình này tiêu tốn hàng tá tiền nhưng không thu hút được số lượng người dùng hoạt động thường xuyên. Có nhiều người tạo tài khoản nhưng không dùng, vì thế, họ không bán được quảng cáo. Những mô hình đã không thành công như: vatgia, muachung,… Thực tế là họ vẫn phải đặt quảng cáo trên Facebook. Tiền tiêu tốn nhất của mô hình này là tiền marketing, tiền kéo traffic.

REV-1st là gì?

Rev là viết tắt của Revenue (doanh thu), Rev – 1st nghĩa là doanh thu được ưu tiên lên hàng đầu, không quan trọng lỗ hay lãi, Rev – 1st phải luôn ưu tiên doanh thu siêu cao.Rev – 1st là mô hình doanh nghiệp tăng vốn điều lệ siêu nhanh, thổi giá cổ phiếu siêu cao, tạo ra thặng dư cổ phần siêu lớn bằng cách tạo ra những cơ chế thúc đẩy doanh thu siêu cao như giảm giá, khuyến mãi, nhưng phải bán được hàng, kể cả chấp nhận thua lỗ trong ngắn và trung hạn nhưng phải chiếm được thị phần.Triết lý của Rev – 1st là khi có doanh thu siêu cao, nghĩa là bạn có thị phần siêu lớn. Vì thế, về dài hạn, bạn sẽ có lợi nhuận bền vững, siêu cao bằng 6 cách:1/ Cắt giảm nhân sự2/ Ứng dụng công nghệ thông tin, cải tiến quy trình để giảm chí phí vận hành3/ Ép giá nhà cung ứng4/ Giãn công nợ với nhà cung ứng5/ Tăng giá sản phẩm trong ngưỡng không nhạy giá.6/ Thu trước của khách hàng.Ví dụ 9.3:Rev – 1st ưu tiên doanh thu cao để lấy thị phần. Điển hình của mô hình này là phải huy động vốn, đến lúc có cộng đồng nhà đầu tư lớn, họ sẽ sa thải sales và giữ lại bộ phận chăm sóc khách hàng.Trong ngành bán lẻ, nổi tiếng bây giờ là mô hình của VinMart, VinMart+. Và Vinmart+ đang xâm chiếm khắp ngóc ngách Việt Nam bằng cách thức khiến người Nhật cũng phải nể phục.Kể từ năm 2016, khi công ty này bắt đầu mở cửa hàng đầu tiên, số lượng cửa hàng Vinmart+ đã tăng với tốc độ chóng mặt lên con số 1000 cửa hàng, tính tới tháng 9/2017. Đây là con số cực kì ấn tượng bởi cửa hàng Family Mart của Nhật Bản cũng chỉ đạt đến con số 150 cửa hàng tới cuối năm nay. Rất nhiều cửa hàng Vinmart+ có diện tích chật hẹp, chưa tới 100 m2, mỗi cửa hàng gồm 2 nhân viên, 10 camera giám sát. Doanh thu của mỗi cửa hàng Vinmart+ là khoảng 700 USD/ ngày, mỗi tháng khoảng 21.000 USD/ tháng. Dịch vụ giao hàng tận nhà cũng bắt đầu được thực hiện từ 5/10/2017 với số lượng đơn hàng tăng lên nhanh chóng. Vinmart+ có thẻ tích điểm, đơn giản để theo dõi hành vi tiêu dùng của khách.Sự lan tỏa của Vinmart+ trên toàn Việt Nam khiến 7 Eleven hay Family Mart phải dè chừng. Một lãnh đạo cấp cao của chuỗi cửa hàng Nhật Bản ban đầu tỏ ra giễu cợt cách tiếp cận của Vingroup khi mở Vinmart+ trên những diện tích tý hon, nhưng đến nay ông ta phải thay đổi quan điểm và góc nhìn của mình bằng một con mắt khác. Ông ta thậm chí coi Vinmart+ là một mối đe dọa nghiêm túc với mảng kinh doanh của mình.(Tổng hợp)Mục đích hướng đến cuối cùng của Vinmart+ là có thể chiếm thị phần, khiến Circle K, Family Mart, 7 Evelen phải khiếp sợ và không dám vào Việt Nam. Vinmart hay Vinmart+ được hỗ trợ bởi Vingroup, bởi vậy, đó là lý do mô hình bán lẻ này lan rộng đến kinh ngạc.

Trích cuốn sách "Huy động vốn cộng đồng" - Nguyễn Quốc Trung

Tổng hợp so sánh giữa mô hình Rev – 1st và Unicorn:

Mục tiêu tài chính
Unicorn
- Liên tục phát hành CP để tăng VĐL
- Định giá doanh nghiệp ngày càng cao ở các vòng tăng vốn tiếp theo
- Thặng dư vốn cổ phần ngày càng lớn.
REV-1st
- Liên tục phát hành CP để tăng VĐL
- Định giá doanh nghiệp ngày càng cao ở các vòng tăng vốn tiếp theo
- Thặng dư vốn cổ phần ngày càng lớn.
Mô hình kinh doanh
- Dịch vụ miễn phí, chủ yếu trên nền tảng công nghệ- Ưu tiên phát triển số lượng người dùng (user)
- Bán sản phẩm dịch vụ với nhiều chương trình khuyến mãi, ưu đãi lớn để đẩy doanh thu siêu cao, chiếm thị phần lớn.
Điểm bùng phát(The tipping point)
- Khi có hàng triệu users, các Unicorn sẽ tìm cách bán quảng cáo, upsell & cross-sell thêm các sản phẩm dịch vụ mới
- Khi chiếm được thị phần và có doanh thu lớn, REV-1st sẽ tối ưu dòng tiền để tạo ra LN bằng 6 cách:
+ Sa thải nhân sự
+ Ứng dụng công nghệ và cải tiến quy trình để giảm chi phí vận hành
+ Ép giá nhà cung ứng
+ Giãn công nợ nhà cung ứng
+ Tăng giá trong ngưỡng không nhạy giá
+ Thu trước của khách hàng
Phương pháp định giá yêu thích (Valuation Model)
- Theo số lượng users
- So sánh tương tự với các Unicorn khác
- Theo doanh thu (phương pháp định giá P/S)
- Chiết khấu dòng tiền tương lai (Discounted Cashflow)
Quan điểm của NQT về tiềm năng IPO tại Việt Nam đến 2030
- Khó hơn trừ khi luật chứng khoán và luật doanh nghiệp có thêm các định hướng sửa đổi hỗ trợ nhiều hơn doanh nghiệp công nghệ
- Có tính khả thi trong việc trở thành công ty đại chúng hơn là mô hình UNICORN, đặc biệt là trong bối cảnh hiện tại ở Việt Nam (2020-2030)
Khoá học online HOÀN TOÀN MIỄN PHÍ về lộ trình IPO / LISTING dành cho chủ doanh nghiệp SME & Startup!
Created with