Mặc dù F.I.R.E nhận được sự đón nhận và lan toả rộng lớn nhất trong khoảng 5 năm gần đây (2018-2023) tuy nhiên thực tế thì khái niệm này đã được nhắc đến rất nhiều từ năm 1992 trong cuốn sách Your Money Or Your Life của tác giả Vicki Robin và Joe Dominguez. Bằng cách nào cụm từ viết tắt F.I.R.E ra đời vẫn là 1 bí ẩn, nhưng khái niệm này là một nội dung xuyên suốt của cuốn sách, đi kèm với một quan điểm: chúng ta cần đánh giá và quy đổi mọi chi phí ra thành số giờ làm việc mà chúng ta cần để có được số tiền đó.
Ví dụ: Giả sử một bạn trẻ 27 tuổi, có mức thu nhập ổn định khoảng 10.000.000 VNĐ/ tháng nhờ vào việc làm nhân viên marketing tại một công ty trong 26 ngày công 1 tháng, mỗi ngày 8 tiếng (208 giờ làm việc). Có nghĩa là với mỗi giờ làm việc, người này sẽ kiếm được trung bình 48.000 VNĐ.
Vậy nếu bạn uống 1 cốc trà sữa 50.000 VNĐ, bạn đang tiêu 1 giờ làm việc.
Nếu bạn mua 1 chiếc điện thoại Iphone 14 Pro Max giá 37.000.000 VNĐ, bạn đang tiêu 770 giờ làm việc. (Oops!)
FIRE ÁP DỤNG TRONG TÀI CHÍNH CÁ NHÂN NHƯ THẾ NÀO?
Theo Investopedia, những người áp dụng FIRE cố gắng phấn đấu có được tự do tài chính và nghỉ hưu trước tuổi 65 (tuỳ thuộc vào thời điểm bắt đầu áp dụng FIRE), họ có thể vẫn tiếp tục đi làm nhưng có thể tự tin nghỉ việc bất kì lúc nào mà không bị ảnh hưởng bởi áp lực tài chính.
Một trong các cách tiếp cận là tích cực tiết kiệm 70% thu nhập một năm cho đến khi số tiền tiết kiệm được gấp 25 lần chi phí sinh hoạt 1 năm của họ thì FIRE được coi là thành công. Tại Mỹ, số tiền này được cho là khoảng 1 triệu USD dựa trên cở sở là một người bình thường cần chi tiêu khoảng 3.300 USD/ tháng (khoảng 40.000 USD một năm). Logic này còn được gọi là Nguyên lý 25X, hay 1 biến thể khác là Nguyên lý 4%.
Cá nhân NQT cho rằng con số 1 triệu USD đó (24 tỷ VNĐ) cũng là một con số bạn cần phải đạt được tại Việt Nam nếu muốn áp dụng FIRE dựa trên giả định chi phí cho một gia đình ở VN với chất lượng cuộc sống ở mức trung bình khá cũng khoảng 80 triệu VNĐ/ tháng. (Tiền thuê nhà hoặc trả góp ngân hàng khi mua nhà khoảng 20 triệu VNĐ, tiền học cho 2 con khoảng 20-30 triệu VNĐ, các chi phí sinh hoạt khác khoảng 30 triệu VNĐ)
Chú ý: giai đoạn sau 2022, do biến động kinh tế vĩ mô toàn cầu sau đại dịch Covid, nhiều ý kiến cho rằng tỉ lệ 25X cần điều chỉnh thành 33X.
BIẾN THỂ CỦA FIRE
- Lean Fire: Ưu tiên tiết kiệm chi phí và sống tối giản (Minimalism lifestyle). Một số người áp dụng Lean Fire tại Singapore đã chia sẻ họ gần như không ăn ở nhà hàng mà chủ yếu mua đồ về tự nấu, gần như không bao giờ uống Café, trà sữa ở các cửa hàng đắt tiền mà sẽ tự pha cho vào bình mang đi, chọn đi xe đạp, đi bộ thay vì đi bus, taxi hay sở hữu ô tô riêng. Họ hạn chế dùng điều hoà tại nhà, hạn chế đi xem phim, đi dự tiệc cùng bạn bè. Những người phản đối trường phái này cho rằng đây là một sự “hành xác” và có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ thể chất và tinh thần nếu áp dụng trong một thời gian dài. Tuy nhiên không thể phủ nhận rằng đây là một cách tiếp cận “dễ hiểu” nhất với những cá nhân không có thu nhập cao, không có nhiều kiến thức tài chính đầu tư để tối ưu số tiền tiết kiệm được.
- Fat Fire: Dành cho các cá nhân vẫn muốn tận hưởng cuộc sống và không cắt giảm các nhu cầu chi tiêu phổ biến nhưng vẫn tích luỹ đủ để đạt được FIRE. Vì thế phương pháp này chủ yếu được áp dụng bởi những cá nhân / gia đình có thu nhập trung bình cao. (tại thời điểm 2023, theo ước tính của NQT, phương pháp này được áp dụng khá phổ biến bởi những người có thu nhập cá nhân trên 10.000 USD/ tháng và có kiến thức về đầu tư chứng khoán và BĐS). Thay vì hướng đến “tiết kiệm” như Lean FIRE, Fat Fire tập trung vào “chi tiêu hợp lý” và “đầu tư tích cực – active investing”.
- Barista Fire: một trường phái FIRE mới, được ứng dụng khá phổ biến trong 5 năm gần đây bởi những người muốn cân bằng 2 trường phái ở trên. Họ thường nghỉ khỏi các công việc ổn định, hành chính văn phòng với mức lương cứng cố định và tập trung vào các công việc bán thời gian để “cày” thu nhập và tích luỹ nhưng vẫn không cắt giảm quá nhiều chi tiêu cuộc sống. Đặc biệt xu thế này được các thế hệ 9x – 10x ở thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng ứng dụng ngày càng nhiều.
Cá nhân NQT hiện đang theo đuổi trường phái FAT FIRE và cũng đang coach và đào tạo cho các cá nhân khác thực hiện chiến lược này bằng cách tập trung vào gia tăng thu nhập qua phân bổ vốn trong đầu tư trong khi vẫn đảm bảo mức sống trung bình cao của mình và gia đình. Các chiến lược này được chia sẻ trong cuốn sách MONEYosophy – Tiền và Tâm lý và chương trình đào tạo cùng tên.
FIRE CÓ PHÙ HỢP CHO TẤT CẢ MỌI NGƯỜI KHÔNG?
Nhiều người cho rằng mục tiêu FIRE chỉ phù hợp với các cá nhân ĐÃ CÓ THU NHẬP CAO sẵn chứ không khả thi với những người có thu nhập chỉ vừa đủ sống (theo ước tính cá nhân là mức thu nhập dưới 3000$ ở Mỹ và khoảng dưới 10 tr VNĐ/ tháng tại Việt Nam).
Mặc dù đúng là nếu bạn muốn nghỉ hưu rất sớm (khoảng 30-40 tuổi) thì việc có thu nhập chủ động (active income) cao là một lợi thế rất lớn, tuy nhiên với tất cả mọi người, tôi cho rằng chúng ta vẫn có thể học được rất nhiều từ trào lưu này để có thể có sự ổn định tài chính sớm hơn (45-50 tuổi) hoặc ít nhất là có khả năng quản lý tiền bạc tốt hơn.
Và quan trọng hơn là, vế đầu tiên của FIRE là Financial Independence (chủ động tài chính) chứ không phải là Retire Early (nghỉ hưu sớm). Điều đó với cá nhân tôi có nghĩa là FIRE giúp tôi lên kế hoạch tài chính cá nhân để có thể làm việc và theo đuổi những gì tôi thích hơn là làm những thứ tôi bắt buộc phải làm dù không thích để cải thiện thu nhập.
Và một thói quen mà tôi cho là rất tốt khi tôi thực hành FIRE, đó là hạn chế việc chi tiêu mua sắm những thứ phù phiếm, bề ngoài.
MUỐN ÁP DỤNG FIRE CÓ CẦN BỎ NHIỀU TIỀN ĐI HỌC HỘI THẢO KHÔNG?
Chắn chắn câu trả lời là KHÔNG CẦN!
Bản thân tôi biết đến FIRE và thực hành FAT FIRE từ năm 2015 (khi tôi 28 tuổi) và đạt được mục tiêu mình muốn năm 2020 (khi tôi 33 tuổi), trong suốt thời gian này, tôi không tham dự bất kì khoá học về tài chính cá nhân của bất kì diễn giả nào.
Các kiến thức và chiến lược tài chính cá nhân tôi học được chủ yếu đến từ các nguồn MIỄN PHÍ, ví dụ như một số website nổi tiếng như www.investopedia.com, www.inc.com, v…v… (tôi thích đọc website hơn là đọc sách).
Khi các học viên tìm đến tôi để được tư vấn, tôi luôn nói rõ rằng FIRE là một hệ thống tư duy mà mỗi người sẽ có một cách tiếp cận khác nhau (vì thu nhập khác nhau, độ tuổi khác nhau, nhu cầu chi tiêu khác nhau…), việc có một người thầy đồng hành cùng bạn chỉ là để bạn RÚT NGẮN thời gian phải mày mò, tìm hiểu trong khi các kiến thức đó đã được tổng hợp lại. Với cả, việc có người đồng hành (thầy và các bạn học khác) thì hành trình áp dụng FIRE sẽ VUI VẺ HẠNH PHÚC hơn mà thôi.
Dịch Vụ Tư Vấn:
Lộ Trình Lên Sàn Chứng Khoán
Ekip của NQT cùng các đối tác là Công ty chứng khoán, công ty kiểm toán quốc tế sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp cho đến khi lên sàn thành công.
Liên hệ: nqt@nguyenquoctrung.com
Khoá học:
From Zero to IPO
Khoá học offline 3 ngày về lộ trình đưa doanh nghiệp lên sàn chứng khoán.
Xem Lịch Học Gần Nhất.
Khoá học:
Holding & Investment Finance Management
Khoá học offline 2 ngày về chiến lược xây dựng và quản trị tập đoàn theo mô hình Holdings.
Xem Lịch Học Gần Nhất.
Xem Lịch Học Gần Nhất.
Khoá học:
IPO Decode
IPO Kickstart
IPO Speedup
Combo 3 khoá học online (video) về lộ trình đưa doanh nghiệp lên sàn chứng khoán.
Đăng ký ngay!
Khoá Học:
MONEYosophy
Khoá học offline 2 ngày về chiến lược quản trị vốn trong tài chính cá nhân.
Lịch Học Đang Được Cập Nhật.
Created with
